5 điều cần biết trước khi nhấn nút ‘đăng ký vay online

Chỉ vài cú chạm điện thoại, người dùng có thể nhận ngay khoản tiền mặt vài triệu đến vài chục triệu đồng. Vay online trở nên phổ biến nhờ tốc độ nhanh, thủ tục đơn giản và không cần gặp nhân viên ngân hàng. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi là những rủi ro tiềm ẩn về lãi suất, bảo mật và khả năng quản lý nợ. Trước khi nhấn nút “đăng ký vay online”, người đi vay cần hiểu rõ 5 nguyên tắc cơ bản để bảo vệ mình và sử dụng tín dụng một cách an toàn.

1. Không phải ứng dụng nào cũng hợp pháp

Sự bùng nổ của thị trường vay tiêu dùng kéo theo hàng trăm nền tảng trực tuyến, nhưng không phải tất cả đều được cấp phép hoạt động. Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, chỉ các ngân hàng thương mại hoặc công ty tài chính có giấy phép cho vay tiêu dùng mới được phép giải ngân khoản vay cá nhân. Nhiều app vay tự xưng là “đối tác tài chính” nhưng thực chất là trung gian môi giới, thu thập thông tin và chia sẻ dữ liệu cho bên thứ ba.

Vì vậy, người dùng nên kiểm tra kỹ:

• Tên doanh nghiệp vận hành, mã số thuế, địa chỉ liên hệ rõ ràng
• Thông tin pháp lý có trên website hoặc CH Play/App Store
• Điều khoản hợp đồng nêu rõ bên cho vay là ai, không mập mờ “hợp tác với đối tác tài chính”

Nếu không có giấy phép, người vay không được pháp luật bảo vệ khi có tranh chấp.

Không phải ứng dụng cho vay online nào cũng hợp pháp.

2. Lãi suất thấp “0%” không có nghĩa là miễn phí

Các nền tảng vay thường quảng cáo “lãi suất 0% trong 7 ngày đầu” hoặc “vay 10 triệu, trả 10 triệu”, “vay icloud không chứng minh thu nhập”... Trên thực tế, lãi suất có thể bằng 0 nhưng phí dịch vụ, phí hồ sơ, phí tư vấn… có thể rất cao.

Ví dụ: một khoản vay 10 triệu VND trong 30 ngày với phí hồ sơ 500,000 VND và phí dịch vụ 1 triệu đồng tương đương mức lãi gần 180%/năm – cao hơn nhiều so với mức trần 20%/năm của ngân hàng.

Do đó, thay vì chỉ nhìn vào “lãi suất”, hãy tính chi phí thực tế (APR) – tổng chi phí vay sau khi cộng toàn bộ phí phát sinh. Nguyên tắc an toàn là nếu ứng dụng không công khai rõ ràng lãi suất, kỳ hạn, phí phạt trả chậm trước khi ký hợp đồng, bạn nên dừng lại.

3. Đọc kỹ điều khoản về thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân

Một rủi ro phổ biến của vay online là xâm phạm thông tin cá nhân. Nhiều app yêu cầu quyền truy cập danh bạ, vị trí, ảnh hoặc tài khoản mạng xã hội, tạo điều kiện cho các hành vi đòi nợ sai quy định hoặc phát tán thông tin người vay.

Theo Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, các đơn vị chỉ được thu thập dữ liệu phục vụ cho mục đích đã công bố, và người vay có quyền yêu cầu xóa, chỉnh sửa thông tin.

Vì vậy, trước khi đồng ý điều khoản, người dùng nên:

• Kiểm tra danh sách quyền truy cập app yêu cầu
• Từ chối cấp quyền với danh bạ, ảnh, tệp cá nhân nếu không cần thiết
• Không gửi ảnh CCCD, giấy tờ tùy thân qua các kênh chat không chính thức

Nên đọc kỹ điều khoản về thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân khi vay online.

4. Chỉ vay khi có kế hoạch trả nợ rõ ràng

Tốc độ duyệt nhanh khiến nhiều người vay theo cảm tính – “cần là nhấn vay”, không tính toán khả năng trả nợ.

Dù là vay online hay truyền thống, mọi khoản vay đều được ghi nhận tại CIC (Trung tâm Thông tin Tín dụng Quốc gia). Nếu trả chậm hoặc không trả đúng hạn, bạn có thể bị ghi nhận nợ xấu, làm giảm điểm tín dụng và ảnh hưởng đến khả năng vay sau này.

Trước khi vay, hãy tự hỏi ba câu:

1. Tôi cần khoản vay này cho mục đích gì – cần thiết hay tùy hứng?
2. Thu nhập hàng tháng có đủ để trả đúng hạn không?
3. Tôi có thể chấp nhận rủi ro nếu nguồn thu bị gián đoạn?

5. Ưu tiên nền tảng chính thống và kênh ngân hàng số

Thay vì tìm kiếm các app không rõ nguồn gốc, người vay nên ưu tiên ứng dụng chính thức của ngân hàng, công ty tài chính được cấp phép hoặc nền tảng liên kết trực tiếp với tổ chức tín dụng. Các ngân hàng hiện nay đều cung cấp quy trình vay online hợp pháp qua ngân hàng số và giải ngân nhanh qua tài khoản ngân hàng với nhiều ưu điểm như:

• Bảo mật dữ liệu cá nhân
• Lãi suất và phí minh bạch
• Hồ sơ được lưu trữ và bảo vệ bởi hệ thống ngân hàng.

Vay online là bước tiến của tài chính số, giúp hàng triệu người tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn. Nhưng sự tiện lợi chỉ thực sự có ý nghĩa khi người dùng hiểu rõ quyền lợi, trách nhiệm và chi phí thực sự của khoản vay. Trước khi nhấn nút “đăng ký vay”, hãy đảm bảo bạn biết rõ mình đang ký với ai, trả bao nhiêu, và trả trong bao lâu. Một quyết định tài chính sáng suốt không nằm ở tốc độ giải ngân, mà ở khả năng kiểm soát và kỷ luật với chính túi tiền.